بررسی تداخل اثراسانس دانه زیره سبز و هورمون های استروژن و پروژسترون درتشنج ناشی از پیکروتوکسین در رت های ماده بالغ

زیره سبز گیاهی است یکساله که در درمان بسیاری از بیماریها از جمله برونشیت، اسهال، سوء هاضمه و صرع از ان استفاده می شود. هورمون های استروژن و پروژسترون در مغز علاوه بر تخمدان، تولید و تجزیه می شود و بربسیاری ازاعمال مغز از جمله خواب، تغذیه، حافظه و نیز بر پدیده تشنج و صرع اثر می گذارند. در این پژوهش تداخل اثر اسانس دانه زیره سبز و هورمون های استروژن وپروژسترون دربرابر تشنج ناشی از پیکروتوکسین در موش صحرایی ماده مورد بررسی قرار گرفت. زیره سبز در دو مقدارmg/kg 05/0 و 25/0 در موش های سالم وفاقد تخمدان و پروژسترون mg/kg)20و50)، استرادیول والرات (µg/kg30وmg/kg5) تجویز توام زیره + پروژسترون، تلفیق زیره + استرادیول و نیز تلفیق استرادیول+ پروژسترون در ماده های فاقد تخمدان مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که : زیره در موش های سالم تاثیری در روند تشنج ایجاد نکرد واثر ضد تشنجی نداشت، در صورتی که در موش های فاقد تخمدان اثر ضد تشنجی ان کاملا مشهود بود. پروژسترون با مقادیرmg/kg 20 و mg/kg50 اثر ضد تشنجی از خود نشان دادند و زمان شروع تشنج را نسبت به روغن کنجد و نرمال سالین افزایش دادند. پروژسترون mg/kg50 دارای اثرات ضد تشنجی بسیار قویتری نسبت به پروژسترونmg/kg20 می باشد.در مقایسه بافنوباربیتال استرادیول زمان رسیدن به اولین علایم تشنج و زمان مرگ را کاهش داد ولی در مقایسه با روغن کنجد هیچ اختلاف معنی داری مشاهده نشد. بنابراین در مورد اثر تشنج زایی ان تردید وجود دارد. بین زیره و تلفیق زیره + پروژسترون اختلاف معنی داری مشاهده نشد شاید این امر به علت یکی بودن مکانیسم عمل انها باشد. در تلفیق زیره و استرادیول، استرادیول در هر دو مقدار اثر مهاری بر خاصیت ضد تشنجی زیره سبز در فاکتور شروع تشنج در موش های فاقد تخمدان اعمال نمود. استرادیول در مقدار بالا و فارماکولوژیک هنگامی که با پروژسترون تجویز شد بطور قابل ملاحظه ای مانع از اثرات ضد تشنجی پروژسترون گردید و در مقدار پایین و نزدیک مقدار فیزیولوژیک این اثر را بطور محدود تری ( فقط در زمان شروع تشنج) نشان داد. نتایج فوق پیشنهاد می کند که حضور و غیاب هورمونهای تخمدانی بر خاصیت ضد تشنجی اسانس زیره سبز اثر دارد. وجود هورمونهای استروژنی اثر مهاری بر خاصیت ضد تشنجی زیره اعمال می کند و علی رغم اثر ضد تشنجی قابل ملاحظه پروژسترون، حضور این هورمون بر خاصیت ضد تشنجی زیره نمی افزاید و شاید این امر به علت مشابه بودن مکانیسم عمل زیره و پروژسترون باشد.